Doğuştan el hastalıkları, doğuştan elde veya parmaklarda görülen yapısal bozukluklar olup, genellikle genetik ya da embriyonik gelişimsel faktörlerden kaynaklanır. Bu hastalıklar, çocuğun normal el fonksiyonlarını etkileyebilir ve genellikle doğumdan hemen sonra fark edilir. Ancak, uygun tedavi ile bu hastalıkların çoğu düzeltilerek ellerin fonksiyonları iyileştirilebilir.
Doğuştan el hastalıklarının tedavisinde erken müdahale çok önemlidir. Tedavi süreci 6 ay civarı başlamalı ve 1 yaşına kadar devam etmelidir. Bu süreç, çocuğun el gelişimi ve iyileşmesi için kritik bir dönemdir
Doğuştan El Hastalıklarının Türleri ve Tedavi Yöntemleri
Polidaktili (Fazla Parmak)
Polidaktili, doğuştan fazla parmağın varlığıdır. Genellikle fazla parmaklar, işlevsel olmayan küçük yapılar şeklinde olur ve genellikle elde ya da parmaklar arasında bulunur.
Polidaktili tedavisi genellikle cerrahi müdahale ile yapılır. Fazla parmaklar, çocuğun el fonksiyonlarını engellemeyecek şekilde alınır.
Bu cerrahi işlem genellikle 6-ay civarında yapılır çünkü parmaklar bu yaşlarda küçük olup iyileşme süreci daha hızlıdır. Erken müdahale, tedavi sürecini daha etkin hale getirir.
Ameliyat sonrası, elin fonksiyonlarının korunabilmesi için rehabilitasyon ve fiziksel terapi de uygulanabilir.
Sindaktili (Yapışık Parmak)
Sindaktili, parmakların birbirine yapışmasıdır. Yapışıklık, deri, kemik veya her ikisinin birleşimiyle olabilir ve parmakların düzgün hareket etmesini engeller.
Sindaktili tedavisinde, parmakları birbirinden ayırmak amacıyla cerrahi müdahale yapılır.
Bu işlemin zamanlaması genellikle çocuğun yaşına ve yapışıklığın türüne bağlıdır. Erken yaşta yapılan müdahaleler, iyileşme sürecini hızlandırır ve fonksiyonel sonuçları iyileştirir.
Fizyoterapi ve rehabilitasyon, parmakların hareket kabiliyetini artırmak için cerrahi müdahale sonrası kritik bir aşamadır.
Başparmak Hipoplazisi
Başparmak eksikliği veya gelişimsel bozuklukları, elin fonksiyonlarını doğrudan etkiler. Başparmağın eksikliği veya fonksiyon kaybı, eldeki işlevselliği ciddi şekilde sınırlar.
Başparmak hipoplazisi, başparmağın doğuştan eksik veya normalden daha küçük ve zayıf gelişmesi durumudur. Bu durum, başparmağın işlevini ve görünümünü etkileyebilir, elle yapılan hareketlerde kısıtlamalara yol açabilir.
Başparmak hipoplazisi tedavisi, başparmağın yokluğunun derecesine bağlı olarak farklı yaklaşımlar gerektirir. Hafif başparmak hipoplazisinde, eğer eklem instabilitesi mevcutsa, eklem destekleyici bağların rekonstrüksiyonu gerekir. Bu işlemde kollateral bağlar tendon transferleri ile yeniden oluşturulur ve eklemler sabitlenir. Daha az şiddetli hipoplazi durumunda ve fonksiyonel kısıtlılık söz konusuysa, başparmak rekonstrüksiyonu yapılabilir. Bu operasyon, başparmakta bağların onarılmasını, tendon transferi yapılmasını ve başparmak ile işaret parmağı arasındaki darlıkların Z plasti gibi yöntemlerle açılmasını içerir. Bu sayede, başparmağın tüm parmaklara temas etme yeteneği (opozisyon) yeniden kazandırılır.
Eğer başparmak tamamen yoksa, polisizasyon operasyonu uygulanarak işaret parmağındaki damar, sinir, büyüme plağı, kemik ve tendon yapıları transfer edilir. Böylece, işaret parmağı başparmak gibi görev görerek kavrama hareketleri ve opozisyon sağlanmış olur..
Tedavi Süreci ve Zamanlama
Doğuştan el hastalıklarının tedavisinde erken müdahale çok önemlidir. Tedavi süreci 6 ay civarı bir yaşta başlamalı ve 1 yaşına kadar devam etmelidir. Bu süreç, çocuğun el gelişimi ve iyileşmesi için kritik bir dönemdir. Erken müdahaleler, hem estetik hem de fonksiyonel açıdan daha iyi sonuçlar verebilir. Ayrıca, erken dönem cerrahi müdahaleler ve sonrasındaki rehabilitasyon, elin fonksiyonlarını geliştirmek için daha etkili olacaktır.
