Bireysel Beslenme Danışmanlığı (Sağlıklı Kilo Alma-Kilo Verme Programları)

 

Bireysel beslenme danışmanlığı, kişinin ihtiyaçları doğrultusunda hazırlanan beslenme programı anlamına gelir.
Her kişinin metabolizması, günlük enerji- besin ihtiyacı ve yaşam şekli kendine özeldir. Yaş, cinsiyet, ağırlık, hastalıklar ve çevresel faktörler bu konuda etkilidir. Diyet listesini hazırlarken, göz önünde bulundurulması gereken en önemli faktörler bu nedenle, beslenme programı da her kişi için özgün olmalıdır.

Bireysel beslenme danışmanlığı neyi içerir?

• Yaşa ve cinsiyet göre beslenme
• Sağlıklı beslenme ilkelerini öğrenme
• Hastalıklarda doğru beslenme
• Sağlığı koruma ve sağlıklı beslenmeyi yaşam tarzı haline getirme
• Fizyolojik durumunuza göre doğru beslenme

Sağlıklı kilo verme programları

Kilo vermeyi hedefleyen bir beslenme programıdır. Bu programlar kişiye özel hazırlanır. Program hazırlanırken öncelikle vücut analizi yapılır. Diyetisyen yönlendirmesi ve kişinin de istekleri doğrultusunda bir hedef kilo belirlenir. Kişinin yaş, cinsiyet, sağlık durumu, kan tahlilleri, kullandığı ilaçlar, sosyal durumu, iş saatleri, sevdiği ve sevmediği besinler göz önünde bulundurularak kişiye özel bir beslenme programı dizayn edilir. Kontrol süreçlerinde vücut analizi her seferinde yeniden yapılır. Sonuçlar ve diyet süreci başvuran kişi ile birlikte değerlendirilir, gerekli durumlarda beslenme programında uygun değişiklikler yapılır.

Sağlıklı kilo alma programları

Kilo almayı hedefleyen bir beslenme programıdır. Diyetisyen vücut analizi yaptıktan ve BKİ (beden kitle indeksi) hesapladıktan sonra bir hedef kilo belirler. Bu programda hedef, sağlıklı kilo almak ve vücudun tüm ihtiyaçlarını tamamlamaya yöneliktir. Kişiye özel hazırlanan beslenme programında vücutta yeterli miktarda makro besinler (protein, yağ, karbonhidrat) ve mikro besinler (vitamin ve mineraller) alınması hedef alınır. Beslenme programı hazırlanmadan önce kişinin kilosunun neden eksik olduğunu iyi saptamak gerekir. Bunun çeşitli sebepleri olabilir. Mesela iştahsızlık; bir çok hastalık (Anorexia, Bulimia) veya tiroitlerin hızlı çalışması gibi sebeplerle olabilir.

Diyabet ve Gestasyonel Diyabette Beslenme

Tıbbi beslenme tedavisi; diyabetin oluşumunu önlemek, var olan diyabeti tedavi etmek, diyabete bağlı komplikasyonların gelişimini önlemek veya yavaşlatmak için gereklidir, tedavinin temelini oluşturur. Kişinin yaşam tarzı, kültürel tercihleri ve sosyo-ekonomik durumuna uygun olarak besin değişimleri göz önünde bulundurulmalı ve uygun beslenme programı oluşturulmalıdır. Gestasyonel diyabette ise gebelik süresinde önerilen düzeyde kilo kazanımı için gerekli enerji sağlanmalıdır. Gebelerde kilo kaybı önerilmemekle birlikte, kilolu ve şişman gestasyonel diyabetli gebelerde, ılımlı enerji ve karbonhidrat kısıtlaması uygun olabilir.

Gebelik ve Emzirme Döneminde Beslenme

Gebelikte, annenin aldığı besin öğelerinin plasenta ile bebeğe taşınması sayesinde bebek büyür. Bebeğe taşınan besin öğeleri, annenin kendi gereksinimine ek olarak düşünülmelidir. Emzirme döneminde ise anne süt salgılar. Bu süt, annenin aldığı besinlerin bir ürünüdür. Süt için gerekli besinler de annenin kendi gereksinimine ek sayılmalıdır.

Bu bakımdan, gebelik ve emzirme döneminde annenin beslenmesindeki temel amaçlar; annenin kendi fizyolojik gereksinimlerini karşılayarak vücudundaki besin öğelerini dengede tutmak ve bebeğin normal büyümesi ile birlikte salgılanan sütün gerektirdiği enerji ve besin öğelerini tam olarak karşılanmasıdır.

Çocukluk ve Ergenlik Döneminde Beslenme  

Çocukluk Döneminde Beslenme

Çocuklarda sağlıklı beslenmede amaç; alınması gereken besinlerin dengeli ve çeşitli olmasının sağlanmasıdır. Çocukların almaları gereken besinler yetişkinlere göre değişmemektedir fakat büyüme ve gelişmelerinin sağlanması için miktarları farklıdır.
Bu yaş grubunda da beslenmeden dolayı çeşitli yetersizlikler veya Obezite de çok sık rastlanmaktadır. Çocuğun beslenme durumunu saptayıp ona göre bir beslenme programı oluşturulmalıdır.

Ergenlik Döneminde Beslenme

Ergenlik döneminde büyüme hızlı olduğu için beslenme önemli bir faktördür.
Beslenme yaşa göre boy uzunluğu ve vücut ağırlığının saptanması ile değerlendirilir.(Persentil) ve ona göre gereksinimleri karşılayacak bir beslenme programı hazırlanmalıdır. Gelişmiş ülkelerde yeterli gıdaya ulaşamamak yerine daha çok dengesiz beslenmeye bağlı olarak şişmanlık ve ilgili sorunlar öne çıkmaktadır. Ergenlik dönemindeki sağlıklı beslenme alışkanlığı ileriki yaşlardaki bazı hastalıkları (Obezite gibi) önlemede ve kalıcı bir beslenme alışkanlığı kazandırmada önemli yer almaktadır.
Kız çocuklarında adet kanamasının başlaması ile birlikte besin ihtiyaçları artar. Özellikle demire gereksinim de artmaktadır. Bu dönemde kız çocuklarında demir eksikliği anemisi olmaması için önlem alınması gerekir.

Çocukluk Çağı Obezitesi

Obezite, yağ dokularının sağlığımızı tehdit edecek düzeyde artması ve birikmesi olarak tanımlanmaktadır. Bu durum birçok kompleks faktörün etkileşimi sonucunda ortaya cıkar. Bunlar kültürel, sosyal, genetik, fizyolojik, davranışsal ve psikolojik faktörler olarak bilinir. Çocuklarda obezite tanısında yaşa göre boy, yaşa göre ağırlık ve boya göre ağırlık için oluşturulmuş persantil eğriler gözlenir. Obezite tanısı konulduğunda mutlaka bir Diyetisyene başvurmalı ve çocuğun besin gereksinimlerine uygun, sağlıklı kilo vereceği bir diyet programı hazırlanmalıdır. Bu programlar kişiye özel olup çocuğun sosyal ortamına ve sevdiklerine uygun şekilde hazırlanmalıdır.

Kalp ve Damar Hastalıklarında Beslenme  

Diyetin, protein, karbonhidrat, posa, eser elementler ve vitamin içeriği ile serum kolesterol seviyeleri ve aterosklerosiz oluşumu arasında bağlantı olduğu bilinmektedir. Kalp ve damar hastalıklarında erken yaşta başlayan koruyucu önlemlerle hastalık oluşma riski azaltılabilir. Bireylerin denetim altına alabileceği faktörlerin başında beslenme düzeni gelmektedir. Uygulanacak doğru beslenme planı ile risk azaltılabilmektedir.

Onkolojide Beslenme  

Pek çok kanser cerrahi yöntemler; radyoterapi, kemoterapi, hormon terapisi ve/veya immünoterapi ile tedavi edilir. Bu tedavi yöntemleri ile birlikte iştah kesilmesi, kilo alma veya kilo verme, bulantı, kusma gibi yan etkiler sıkça görülmektedir. Bu sebeple kanser tedavisinde ve tedavi sonrası yemek yeme, iyi bir beslenme düzeni sürdürme, oldukça güçtür. Herhangi bir kanser tedavisinde kesin sabit diyet ve beslenme kuralları yoktur. Uygulanan tedavinin ortaya çıkarabileceği yan etkiler hakkında hasta bilgilendirilerek uygun beslenme planı hazırlanmalıdır.

Gastrointestinal Sistem Hastalıklarında Beslenme

Gastrointestinal hastalıklarında beslenme tedavisi birçok hastalığı kapsar. Gastrit, reflü, ishal, kabızlık, malabsorpsiyon (emilim bozuklukları, mesela laktoz intoleransı), ülseratif kolit, crohn hastalığı, İBS bunlardan birkaç örnektir. Beslenme bunların her birinde iyileşme ve semptomların düzelmesi için oldukça önemlidir. Hepsinin beslenmesi farklı olup kişinin şikayetlerine yönelik bir beslenme programı hazırlanır.

Yeme Bozukluklarında Beslenme  

Normal ve sağlıklı beslenmek, yalnızca bireyin ne yediği değil, aynı zamanda nasıl, neden yediği ve beslenme ile ilgili tutum ve davranışlarıyla da ilgili bir durumdur. Yemek yeme her birey için farklı anlam taşırken bireyin fiziksel durumu, yaşam tarzı ve duygusal gereksinimlerine bağlı olarak değişiklik gösterir. Yeme bozukluklarında kastedilen ise, bireyin mental ve duygusal durumundan kaynaklanan bir bozukluk nedeniyle yetersiz veya aşırı besin tüketimine yol açan olgular bütünüdür. Yeme bozukluklarını anoreksiya nevroza, bulimiya nevroza ve başka türlü adlandırılamayan yeme bozuklukları olarak sınıflandırmak mümkündür. Yeme bozukluklarında beslenme tedavisinin amacı, besleyici yeme alışkanlıklarının geliştirilerek normal fizyolojik fonksiyonları ve fiziksel aktiviteyi sağlayacak beslenme rehberliğini sağlamaktır.

Geriatride Beslenme (Yaşlılıkta Beslenme)

Geriatri beslenmesi (yaşlılıkta beslenme), 65 yaş ve üzerini kapsar. Her yaşta olduğu gibi bu yaş grubunda da yeterli ve dengeli beslenme, sağlığın korunması ve geliştirilmesi için çok önemlidir. Yeterli ve dengeli beslenme; yaşlılıkta çok sık görülen şişmanlık, diyabet, kalp-damar hastalıkları, osteoporoz, felç, iskelet ve kas sistemi hastalıklarından korunmak için veya bunların tedavisi için önemlidir.

Yaşlılık döneminde yeterli ve dengeli beslenmenin sağlanması, gereksinim duyulan besin öğelerinin vücuda alınması önemlidir. Önerilen besinlerin tüketim miktarları kişiye özel olarak değişir. Bireyin yaşı, cinsiyeti ve fiziksel aktivite durumu göz önünde bulundurularak kişiye özel bir beslenme programı oluşturulur. Yaşlanma ile oluşan tat ve koku almadaki azalma, diş kayıpları, iştahsızlık, besin ögelerinin sindirimi ve emilimin azalması gibi faktörler beslenmeyi olumsuz etkileyebilmektedir.

Sporcu Beslenmesi  

Beslenme ile sporcunun başarısı arasında etkileşim söz konusudur. Sporcunun beslenmesindeki amaç; cinsiyet, yaş ve fiziksel çalışmaya göre yaşamsal faaliyetleri ve antrenman için harcadığı enerji, protein, vitamin ve mineralleri tam olarak karşılamaktır. Antrenman derecesi ağırlaştıkça ve süresi uzadıkça enerji ihtiyacı artar. Kişiye özel diyet planlanmalıdır.